به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

تبیین چگونگی طلب حاجات از درگاه الهی در دعای سیزدهم صحیفه سجادیه

تاریخ انتشار: ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۵۴۰۴۴۹

پنجم شعبان، روز ولادت با سر سعادت سید ساجدین (ع)، پیام دهنده نبرد حق علیه باطل است که ما ایشان را بیشتر به سبب دعا‌ها و مناجات در قالب صحیفه سجادیه می‌شناسیم.

کتابی که به ما آداب چگونگی بیان حاجاتمان را در محضر الهی تعلیم می‌دهد و مفهوم امید را عالمانه در کنار مقام تسلیم برابر اوامر الهی ترسیم می‌نماید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بدین خاطر شاید یکی از سوالات مهم در ذهنمان این باشد که چرا با وجود دعا‌های بسیار خواسته مان مورد اجابت قرار نگرفت؟

این موضوع در صحیفه سجادیه (۱) با عنوان «دعای طلب حوائج» طی بیست و پنج فراز تبیین و یا به عبارتی بهتر، تعلیم داده شده است. اکنون ما در این نوشتار با تقسیم مهم‌ترین مطالب مناجات سیزدهم صحیفه به چهار بخش اصلی، سوال مذکور را پاسخ دهیم.

اللهم یا مُنْتَهَی مَطْلَبِ الْحَاجَاتِ 

(خدایا! ای نهایت درخواست و تقاضای نیازها)

اولین جملات هر دعای صحیفه حضرت سجاد (ع) به طور معمول با واژه اللهم، رب یا الهی آغاز می شود که حاکی از فقر و تنگدستی دائمی بشر است (۲) سپس متناسب با مضمون مناجات، امام مدح و ستایش خداوند را قلم می‌زنند که در دعای سیزدهم ما می‌توانیم آنان را در قالب صفات بخشنده و غنی همانند «یا مَنْ عِنْدَهُ نَیلُ الطَّلِبَاتِ وَ یا مَنْ لَا یبِیعُ نِعَمَهُ بِالْأَثْمَانِ وَ یا مَنْ لَا یکدِّرُ عَطَایاهُ بِالامْتِنَانِ وَ یا مَنْ یسْتَغْنَی بِهِ وَ لَا یسْتَغْنَی عَنْهُ» مشاهده کنیم (۳).

سپس ایشان از ذکر صلوات جهت توسل به اهل بیت (س) استفاده می‌کنند تا به یکی از شرایط استجابت دعا‌های مسلمانان اشاره کنند و آنرا تعلیم دهند(۴) و در ادامه دوباره امام به رابطه خالق و مخلوق می‌پردازند که این در قالب امید به رحمت الهی بیان می‌شود.

یا مَنْ لَا تَنْقَطِعُ عَنْهُ حَوَائِجُ الْمُحْتَاجِینَ

(ای کسی که رشته حوائج نیازمندان از او قطع نمی‌شود)

ما در مناجات امام سجاد (ع) همیشه با یک عبارت ثابت هم روبرو هستیم و آن مبنی بر امید به رحمت الهی و عدم یاس از درگاه الهی است که این از عبارات کاربردی در دعای سیزدهم نمایان است: «فَمَنْ حَاوَلَ سَدَّ خَلَّتِهِ مِنْ عِنْدِک، وَ رَامَ صَرْفَ الْفَقْرِ عَنْ نَفْسِهِ بِک فَقَدْ طَلَبَ حَاجَتَهُ فِی مَظَانِّهَا، وَ أَتَی طَلِبَتَهُ مِنْ وَجْهِهَا» «پس کسی که ترمیم کمبود و شکاف زندگی‌اش را از تو بخواهد و تغییر تهیدستی و فقرش را از تو درخواست کند، محقّقاً حاجتش را از جایگاه اصلی‌اش خواسته؛ و به دنبال درخواست و خواهشش، از راه صحیح و درستش آمده». از این رو به دنبال آن علت رجاء دائم را در توکل به خداوند متعال بیان می دارند و در واقع برای آن یک رابطه علت و معلولی ترسیم می نمایند که حاکی از همان اصل حضور فقیر بر آستان غنی بالذات است (۵)

حُسْنِ تَقْدِیرِک لِی فِی جَمِیعِ الْأُمُورِ

(با سرنوشت خوبی که در تمام امور برایم رقم می‌زنی، کارساز من باش)

یکی از ویژگی‌های مهم و کلیدی مناجات امام سجاد (ع) همانا اظهار به مقام رضا و تسلیم برابر حکمت الهی است که ایشان در جملات پایانی خود به آن اقرار می کنند و به مسلمانان این اصل وجودی را گوشزد می کنند: «َو تَوَلَّنِی بِنُجْحِ طَلِبَتِی وَ قَضَاءِ حَاجَتِی وَ نَیلِ سُؤْلِی قَبْلَ زَوَالِی عَنْ مَوْقِفِی هَذَا بِتَیسِیرِک لِی الْعَسِیرَ وَ حُسْنِ تَقْدِیرِک لِی فِی جَمِیعِ الْأُمُورِ» «و با برآورده شدن تقاضایم و روا شدن حاجتم و رسیدن به مطلبم؛ پیش از برخاستن از جایم و با آسان ساختن مشکلم و با سرنوشت خوبی که در تمام امور برایم رقم می‌زنی، کارساز من باش.».

وَ لَا تَقْطَعْ رَجَائِی عَنْک

(و امیدم را از حضرتت قطع مکن)

امام سجاد (ع) در سرتاسر صحیفه اصل اعتماد به خداوند قادر را یکی از شرایط استجابت دعا عنوان می دارند. با تشریح این اصل، ما بایست به خیریت تمام وقایع پیش رویمان ایمان و همیشه آن را به خود متذکر شویم.

چنانکه امام علـی (ع) در نامـه‌ای بـه فرزندشان امـام حسن (ع) می‌فرمایند: ... " تاخیر در اجابت دعا تو را مأیوس نگردانـد، زیـرا اولاً، بخـشش بـه مقدار نیت انسان عطا می شود. ثانیاً، ممکن است بهتر از آنچه را خواسته ای به تو عطا کند. ثالثاً، ممکن است آنچه خواسته‌ای، باعث هلاک تو باشد و چون خدا خیر تو را می خواهد آن را به تو نداده است... "(۶)

منابع:

۱-صحیفه سجادیه، دعای شماره سیزدهم، سایت دانشنامه اسلامی https://wiki.ahlolbait.com
۲- مقاله بررسی اسلوب دعایی در صحیفه سجادیه، مجتبی ترکاشوند و حمیدرضا مرادی لقمان و اژدر شمخانی، مجله سراج منیر سال ۸، شمارة ۲۷، تابستان ۱۳۹۶، ص ۱۵۴.
۳- همان، ص ۱۵۳.
۴- مقاله ادب دعا در صحیفه سجادیه، فریبا مهری، مجله رشد آموزش معارف اسلامی تابستان ۱۳۹۱ شماره ۸۵، ص ۵.
۵- مقاله مبانی اخلاقی در صحیفه سجادیه، منصور پهلوان، مجله سفینه، ۱۳۸۴، شماره ۸، ص ۸۱.
۶- مقاله جلوه‌های عرفانی دعا در صحیفه سجادیه، دکتر مهدی ابراهیمی، فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز، زمستان ۱۳۸۳، ص .۹

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری قرآن و عترت

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: امام سجاد ولادت امام سجاد صحیفه سجادیه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۵۴۰۴۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تعالیم اندیشه عفاف و حجاب در مدارس اولویت باشد

به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام والمسلمین سید احمد محمودی در خطبه‌های نماز جمعه این هفته اصفهان اظهار داشت: نیروی انتظامی با استحکام با تمام وجود در راستای ارزش‌ها ایستاده است لازم است حمایت‌های لازم صورت گیرد؛ همچنین ضرورت دارد تعالیم اندیشه عفاف و حجاب در تمامی مدارس در اولویت قرار گیرد.

وی با اشاره به سالروز گرامیداشت مقام معلم افزود: شغل معلمی برگرفته از جایگاه خداوند در مقابل انسان است و در ادامه جبرائیل امین نقش معلمی و راهنمایی حضرت رسول (ص) را بر عهده داشت و در نهایت معلم بودن شغل تمامی انبیا است.

حجت‌الاسلام محمودی ادامه داد: در همین راستا رهبر معظم انقلاب فرمودند جایگاه معلم بسیار ارزشمند است و تاکید کردند موضوع پرورش و تربیت از جمله مهم‌ترین وظایف دستگاه آموزش و پرش است زیرا دانش آموزان و جوانان ما باید بدانند فلسفه مرگ بر آمریکا و اسرائیل چیست و در این رابطه معلم باید مضاف بر تعلیم هویت دینی و ملی را به دانش آموزان بیاموزند و به آن‌ها نگاه ملی دهند.

امام جمعه موقت اصفهان تصریح کرد: شهید مطهری پیش از انقلاب سخنرانی را علیه رژیم صهیونیستی کرده است که اگر امروز آن را باز خوانی کنیم، می‌بینیم که تمامی وقایع امروز را پیش‌بینی کرده است امثال شهید مطهری از جمله شاگران امام خمینی (ره) هستند.

حجت‌الاسلام محمودی ادامه داد: متأسفانه برخی دنبال سند ۲۰۳۰ بودند که خارج از دین و وابسته به سیاست‌های غربی بود امروز ضرورت دارد تمامی معلمان نسبت به کار فرهنگی در مدارس توجه ویژه‌ای داشته باشند زیرا دانش‌آموزان در آینده مسئولان این کشور هستند.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: نامه ۱۰ سال پیش رهبر انقلاب به جوانان غربی منشأ شعارهای امروز جوانان آمریکایی علیه رژیم غاصب و تحولات دانشگاهی در آمریکا است.

امام جمعه موقت اصفهان با اشاره شهادت حضرت امام جعفر صادق (ع) افزود: امام صادق در دوران بسیار حساسی و حکومت بنی امیه و حکومت عباسیان ظالم جامعه اسلامی را مدیریت کردند و در مواجه با موضوعات انحرافی به گونه‌ای با جهاد تبیین عمل کردند که امروز شاهدیم از ایشان به‌عنوان مؤسس حزب شیعه نام برده می‌شود.

حجت‌الاسلام محمودی ادامه داد: حضرت علی (ع) در راستای سفارش به تقوای الهی می‌فرمایند «تقوای الهی منتهی رضایت الهی است زیرا رضایت الهی از بندگان تقوا است.» بر همین اساس تقوای الهی مضاف بر جایگاه والا کاربرد بالایی در زندگی انسان دارد، زیرا طبیعتاً انسان از نظر بعد مادی اهل خسران است مگر اینکه ایمان و تقوا را دنبال کند.

کد خبر 6095691